W ciągu ostatnich czterech dekad światowa poligrafia odnotowała znaczące zmiany. Klasyczne drukowanie, tzn. takie, w którym wykorzystuje się formę drukową (a więc: wypukłe, płaskie, wklęsłe oraz sitowe) stopniowo torowało miejsce risografii (obecnie wypartej i raczej zapomnianej), technologiom CtP (czyli: Computer to Plate – z komputera na formę drukową, Computer to Press – z komputera na maszynę drukującą i Computer to Print – z komputera do drukarki) a w końcu drukowaniu cyfrowemu, które pojawiło się na początku lat dziewięćdziesiątych XX w. i nadało nowy wymiar poligrafii.
Zasadniczą różnicą pomiędzy tradycyjnymi technologiami drukowania a drukowaniem cyfrowym jest fakt, iż charakteryzuje się ono brakiem formy drukowej.
Drukowanie cyfrowe wchodzi w skład reprografii, a więc działu techniki w którym wykonuje się małą liczbę kopii metodami analogowymi i cyfrowymi.
Drukowanie cyfrowe, tak jak i konwencjonalne technologie drukowania, ma swoje odmiany, do których zaliczyć należy poniżej przedstawione i zamieszczone w kolejności od najpopularniejszej:
- elektrofotografię,
- ink-jet, inaczej metodę natryskową, która charakteryzuje się dwoma zasadniczymi odmianami:
- continuous flow – metoda ciągłego strumienia,
- drop on demand – metoda zwana „kroplą na żądanie”,
- termografię,
- magnetografię,
- jonografię,
- elkografię.
Tak jak i w klasycznych technikach drukowania, materiałem podłożowym nie zawsze musi być papier, dlatego też podłoża, które wykorzystywane są do drukowania cyfrowego można sklasyfikować ze względu m.in. na:
- kształt podłoża:
- podłoża płaskie (np. papiery, płyty),
- kształtki, czyli przestrzenne formy, które przeznaczone są do zadrukowania (np. długopis, butelka itp.),
- chłonność podłoża:
- podłoża chłonne (a więc papier i jego odmiany),
- podłoża niechłonne (wszelkiego rodzaju folie, np. polipropylenowe, polietylenowe, itp.),
- sztywność podłoża:
- podłoża sztywne (będą to tektury, blachy),
- podłoża giętkie (czyli folie, papier).
Z drukowaniem cyfrowym, w odniesieniu do podłoży papierowych, ściśle wiąże się pojęcie papierów dedykowanych. Jest to grupa papierów wykorzystywanych w konkretnej odmianie drukowania cyfrowego i przeznaczona do zadrukowywania przez określone maszyny cyfrowe.
Podłoża papierowe przeznaczone do drukowania cyfrowego, powinny charakteryzować się określonymi cechami, tj.:
- odpowiednią gramaturą,
- wysoką stabilnością wymiarową,
- wysoką białością,
- dużą nieprzezroczystością,
- wysoką gładkością,
- dobrą sztywnością.
Wśród zalet drukowania cyfrowego można wyróżnić zatem:
- szybkie wykonanie odbitki (w porównaniu do technologii klasycznych, gdzie prócz samego nadruku, należy wykonać narząd maszyny w celu spasowania barw),
- opłacalność wydrukowania niskich nakładów (za granicę, do której bardziej ekonomiczne będzie wykorzystanie druku cyfrowego, przyjmuje się 1000-1500 odbitek),
- możliwość wprowadzania zmiennych danych na każdej odbitce w ramach jednego nakładu, a więc szeroko pojęta personalizacja druków,
- wysoka dokładność wydruku (już pierwsza odbitka jest zgodna z oryginałem, nie trzeba wykonywać w tym celu pasowania barw, co skutkuje oszczędnością czasu),
- możliwość natychmiastowego dodruku nakładu, czyli Print on Demand – druk na żądanie.
Do ograniczeń drukowania cyfrowego zalicza się przede wszystkim:
- wielkość nakładu, a więc związaną z tym opłacalność – drukowanie cyfrowe nie jest przeznaczone do drukowania średnich i wysokich nakładów,
- rygorystyczne wymagania względem podłoży,
- trudności w reprodukcji niektórych połączeń barw.
Autor
Wanda Nowak