Poligrafia jest pojęciem bardzo ogólnym a samo słowo „poligrafia” pochodzi z języka greckiego polygraphía i oznacza w polskim tłumaczeniu płodne, wielokrotne pisanie.
Poligrafia dawniej oznaczała drukarstwo, czyli wszystko to, co wiąże się z drukowaniem i procesami dążącymi do uzyskania produktu poligraficznego np. czasopisma, książki, gazety, ulotki…
Obecnie Poligrafią nazywamy dział gospodarki obejmujący technologie przygotowania do druku, samego druku i procesów wykończeniowych.
Podstawowa terminologia dot. technologii przygotowania plików do druku
Pojęcia dotyczące pliku do druku
Użytek – jedna kopia pracy przygotowanej do druku lub jej fragment mieszczący się na arkuszu druku
Paser – element graficzny umieszczany poza formatem netto publikacji poligraficznej, jest tzw. „celownikiem” ułatwiającym dopasowanie do siebie rozbarwień kolorowego dokumentu. Umieszczane są w obszarze spadów, które obcinane są w procesach introligatorskich
Znaczniki cięcia – cienkie linie pionowe i poziome, które wyznaczają miejsce przycięcia strony
Spad – pole druku, które wychodzi poza obszar publikacji i jest przeznaczony do obcięcia w procesach introligatorskich. Wówczas obszar druku będzie dochodził do samej krawędzi arkusza. Wielkość spadu wynosi do 5 mm.
Gramatura papieru – masa (potocznie ciężar) wyrobu papierniczego o powierzchni 1m2, wyrażony w gramach. Jest oznaczeniem gęstości papieru , a przez to także jego sztywności. Im większa gramatura, tym arkusz papieru jest cięższy. Papier po zadrukowaniu może okazać się nieco grubszy, zależy to także od zastosowanego nośnika druk (farba, tusz, atrament).
Impozycja – to inaczej montaż elektroniczny, odpowiednie ułożenie użytków, składek na arkuszu druku, z niezbędnymi oznaczeniami (paser, linie cięcia, spady) potrzebnymi do druku i procesów wykończeniowych. Istnieją specjalne programy do impozycji pozwalające jak najefektywniej rozłożyć elementy do druku oraz uniknięcie żmudnej pracy ręcznej i powstających z niej błędów.
Rozdzielczość obrazu – to liczba punktów lub pikseli przypadająca na określona jednostkę powierzchni. Im większa ilość pikseli tym lepsza jakość obrazu.
W poligrafii w procesach drukowania rozdzielczość obrazu powinna wynosić nie mniej niż 300 dpi (dot per inch). Jednostka dpi opisuje stopień oddawania szczegółów kształtu obrazu, których środki pozostają w stałych odległościach względem siebie, a ułożone w rzędach i kolumnach tworzą macierz.
Apla – jest to jednolita płaszczyzna o 100% pokryciu farbą.
Tinta – to jednolite tło jasnej farby, uzyskane przez nałożenie jednej lub kilku farb dowolnego koloru w ilości poniżej 100 % każda, tzw. niepełne krycie, raster, siatka.
Kolumna – zadrukowana część stronicy dzieła, jej wielkość jest wyznaczona poprzez otaczające jej marginesy stronicy
Łam – uformowany wątek tekstu w obrębie kolumny, kolumna może być podzielona na łamy
Przestrzenie barw
CMYK – to przestrzeń barw, składający się z czterech podstawowych farb drukarskich. C – cyjan (niebieski), M – magenta (purpurowy), Y – yellow (żółty), K – blacK (czarny). Przestrzeń ta jest stosowana w procesie drukowej. Barwy wynikowe w modelu CMYK uzyskuje się łącząc cztery podstawowe kolory w określonych proporcjach od 0% do 100%. Wartość nasycenia farb w procesie drukowania może osiągnąć 400%, ponieważ farby CMYK są częściowo transparentne. Inne kolory tworzą się na zasadzie odejmowania barw (model substakcyjny)
RGB – to przestrzeń barw, która jest opisywana współrzędnymi RGB. Nazwa pochodzi z języka angielskiego R – red (czerwony), G – green (zielony), B – blue (niebieski). Odnosi się do właściwości odbiorczych ludzkiego oka. Tutaj mieszamy wiązki światła, wrażenie widzenia dowolnej barwy uzyskuje się przez mieszanie trzech wiązek światła w ustalonych proporcjach. W wyniku połączenia barw RGB w dowolnych kombinacjach uzyskujemy szeroki zakres barw pochodnych. Mówimy tutaj o syntezie addytywnej, w której najniższe wartości oznaczają barwę czarną, najwyższe – białą. Model RGB wykorzystywany jest w urządzeniach analizujących i wyświetlających obraz, np. aparaty cyfrowe, skanery, monitory komputerowe, telewizory.
Gradient – to rozwiązanie stosowane w grafice komputerowej, tzw. Płynne przejście tonalne pomiędzy co najmniej dwoma kolorami wypełniające dany obszar. Może mieć różne kształty – od równomiernego przejścia pomiędzy przeciwległymi bokami prostokąta, przejściu wzdłuż linii krzywej, rozchodzeniu się promienistym, itp.
Rodzaje Grafiki Komputerowej
Grafika wektorowa – jest sposób zapisu obrazu oparty na matematycznych równaniach, zachowuje informacje o liniach i krzywych tworzących kształty obiektów, także położenie i barwę. Grafikę wektorową można dowolnie skalować bez utraty jakości.
Grafika rastrowa – grafika rastrowa w odróżnieniu do wektorowej składa się z położonych regularnie obok siebie pikseli. Piksele mają różne kolory lub odcienie jasności. Zwyczajowo grafikę rastrowa nazywa się bitmapą. Mapa bitowa to sposób zapamiętania obrazu przy wykorzystaniu pikseli ułożonych w rzędy i kolumny. Każdy piksel, właściwie informacja o jego kolorze może zostać zapisana za pomocą określonej liczby bitów; wartość 1 oznacza czerń lub kolor, wartość 0 biel (brak koloru). Liczba pikseli użytych do odwzorowania obrazu w komputerze zależy od jego rozdzielczości. Powiększanie grafiki rastrowej wiąże się z utratą jej ostrości. Grafika rastrowa do zapisywania zdjęć i realistycznych obrazów, podczas gdy grafika wektorowa jest stosowana do obrazów tworzonych z figur geometrycznych oraz prezentacji tekstu (w tym tabel i wzorów).
Czcionka –rodzaj nośnika metalowy lub drewniany pojedynczych znaków pisma drukarskiego służący do przenoszenia obrazu na podłoże (np. papier).
Krój pisma – obraz kompletu znaków pisma i jednolitych podstawowych cechach graficznych: stylu, rytmie, proporcji, dukcie, układzie lub kształcie szeryfów, właściwościach optycznych itp.
Font – zestaw czcionek o określonych cechach zapisany w postaci elektronicznej w jednym pliku. Jest to zbiór glifów zapisanych w pliku komputerowym.
W części II przedstawimy – podstawowe procesy wykończenia druku – zapraszamy do śledzenia naszego bloga